Aile psikoloğu Jed Diamond'ın teorisinin gözden geçirilmesi, aşkın 5 aşamasının her birinin ayrıntılı bir analizi. Aile krizlerinin üstesinden gelmek için öneriler.
Aile psikoloğu Jed Diamond, aile ilişkilerinin incelenmesine çok fazla zaman ve enerji ayırdı. Sonuç olarak, her çiftin içinden geçtiği 5 aşk evresi belirledi. Pek çok çift, Dördüncü Aşamaya bile geçemez, çünkü bilmeden, normatif krizi, gelişimlerinin aşamalarından biri olarak değil, ilişkinin sonunun bir işareti olarak algılarlar.
Aşama 1: aşık olmak
Bu, insanlar arasında biyolojik düzeyde ortaya çıkan bir çekim, bir kişi tarafından bile tanınmayan kimyasal reaksiyonlardır. Dopamin, oksitosin, serotonin, testosteron, östrojen - bu nörotransmiterler çalışmaya dahil edilir ve insanların birbirlerini evrim, üreme açısından çekici ortaklar olarak görmelerini sağlar.
Biraz sonra, kişinin sosyal kısmı bağlanır: beklentilerimizi ortağa aktarırız. Tüm ihtiyaçlarımızı karşılayabilecek, gereken ilgiyi, sevgiyi, özeni gösterebilecek olanın o olduğundan eminiz. İllüzyonlar kurarız, bir insanı idealize ederiz. Hormonlar nesnel düşünmeye müdahale eder, bir kişi dünyaya gül renkli gözlüklerle bakar.
2. Aşama: eşleştirme
Hormonların etkisi zayıflamaya başlar, kimyasal reaksiyonlar artık o kadar şiddetli değildir. Ama hala çalışıyorlar. Heyecan ve tutku azalır, neşe, zevk, hassasiyet ortaya çıkar. İnsanlar ortak planlar yapar, ortak hedefler seçer, evlenirler ve hatta bazı çiftlerin çocukları olur. Ortaklar, ilişkide artık o tutku yoğunluğu olmasa bile, istikrar ve güven hissini severler.
Aşama 3: Hayal kırıklığı
Gül renkli camlar karakteristik bir sesle düşer ve kırılır, parçalar her yöne dağılır. Ortaklar birbirlerini idealleştirmeyi bırakır ve "karanlık tarafları" fark etmeye başlar. Bir zamanlar sevimli özellikler olarak algılanan şey, can sıkıcı saçmalığa dönüşüyor.
Görünüşe göre birbirlerine karşı tiksinti ve sinirlilik sebepsiz, sebepsiz olarak aniden ortaya çıktı. Partnerler, “Sen böyle değildin / önceden böyle değildin” gibi ifadelerle birbirlerini bombalamaya başlarlar. Kavgalar genellikle bir çiftte ortaya çıkar. Bazı ortaklar aldatır, diğerleri aile ile daha az zaman geçirmek için işe geç kalır veya arkadaşlarıyla ortadan kaybolur.
İlişkideki her iki katılımcı da bitkin, mutsuz hissediyor. Görünüşe göre bu son. Birçok çift bu aşamada ayrılır, ancak açıkça konuşma gücünü bulan ve bu dönemin özelliklerinin farkında olanlar yeni bir ilişki düzeyine geçerler.
Bu dönem nasıl atlatılır? Ortakların her biri şu soruya dürüstçe cevap vermelidir: "Bu kişinin özelliklerini kabul edebilir miyim?" Birbirinizi değiştirmeye ve yeniden yaratmaya çalışmayın. Evet, katılımcıların her birinin küçük tavizler ve değişiklikler yapması mümkündür, ancak küresel bir şey beklenmemelidir. Ya birbirinizi olduğunuz gibi kabul edersiniz (tüm insanların eksiklikleri vardır, ancak tüm eksiklikleri kabul edemeyiz) ya da ayrılırsınız - üçüncü bir yol yoktur. Ancak hemen ayrılıp savaşmadan teslim olmak yanlıştır.
4. Aşama: gerçek aşk
Gerginlik hafifledi, artık her şeyi sakince konuşabilirsiniz. Ortaklar aralarında neler olduğunu tartışır, davranışlarını ve tepkilerini analiz eder, fikir alışverişinde bulunur, yeni ortak planlar yapar. Artık birbirlerini %100 tanıyorlar: hassas noktalar, sevdikleri ve sevmedikleri, avantajları ve dezavantajları, güçlü ve zayıf yönleri vb. Artık her bir ortak diğerine göre bir "kullanım kılavuzu" hazırlayabilir ve kesinlikle takip edebilir. Ortaklar birbirlerine açılırlar, herhangi bir konuda sakince konuşabilirler.
Aşama 5: dünyayı değiştirebilecek aşk
Çift, diğerleri için bir örnek, bir rol modeli haline gelir. Görünüşe göre hiç kimse ve hiçbir şey onları ayıramaz. Ortaklar birbirlerini motive eder ve diğer insanlara ilham verir. Bu tür insanlar hakkında şöyle derler: "Ateş, su ve bakır borular gitti." Ya da daha az romantik: “Boktan birlikte çıktık. Her şeyi kendi başlarına başaran ve hatta duygularını korumayı başaran iki ragamuffin vardı."
Bu aşamadaki bir ilişkide her şey sessiz ve huzurludur. Ortaklar birbirlerine değer verir ve saygı duyar. Gerçekten de, hiçbir şey ve hiç kimse onları bulaştıramaz. Bazı çiftler ortak bir iş açar veya başka bir ortak neden bulur: hayırseverlik, yaratıcılık, politik etkinlik.
Çok azı bu aşamaya gelir. Çoğu insan ya üçüncüde ayrılır ya da buna takılıp kalır. Bu ne anlama geliyor? Bu, görünüşe göre, ortakların tüm yaşamları boyunca birlikte yaşadıkları anlamına gelir (diğerlerine bile, çiftin çok şey yaşadığı anlaşılıyor), ancak aslında bu sadece iki mutsuz insanın birliğidir. Rahatsızlığa, üçüncü aşamanın başlangıcında dayandıkları gibi katlanmaya devam ederler. Bu neden oluyor? Kimin için nasıl: Birisi "evlilik bir ve ömür boyu olmalı" klişesine göre yaşıyor, biri yalnızlıktan korkuyor, biri çocuklar uğruna ittifak yapıyor, vb.
Elbette "Bu aşamalar yıllar içinde nasıl hesaplanıyor?" sorusuyla ilgileniyorsunuzdur. D. Diamond böyle işaretler yapmadı. Bence yıllara göre şöyle bir şey: bir ilişkinin ilk yılı, 2-3 yıl (dolayısıyla "aşk üç yıl yaşar" ifadesi), 3-10 yıl, 10-20 yıl, 20 yıldan fazla. Bu dönemler aile krizlerine benzer.
